Trong bối cảnh thị trường bảo hiểm toàn cầu ngày càng phát triển và trở nên phức tạp hơn, việc thiết lập một hệ thống cơ sở dữ liệu thị trường bảo hiểm trở thành yếu tố quan trọng, vừa phục vụ công tác quản lý và giám sát ngành bảo hiểm hiệu quả, vừa hỗ trợ các doanh nghiệp bảo hiểm thực hiện các nghiệp vụ chuyên môn. Một hệ thống cơ sở dữ liệu vững mạnh không chỉ giúp các doanh nghiệp bảo hiểm có được cái nhìn tổng thể về thị trường, mà còn tạo ra nền tảng quan trọng để phân tích, đánh giá và quản lý rủi ro, từ đó xây dựng chiến lược kinh doanh phù hợp. Tại Hàn Quốc, Viện Phát triển Bảo hiểm Hàn Quốc (KIDI) đã xây dựng và vận hành một hệ thống cơ sở dữ liệu thị trường bảo hiểm tiên tiến, đồng thời là một tổ chức đi đầu trong việc cung cấp dịch vụ định phí, giúp ngành bảo hiểm nước này phát triển, xếp hạng thứ 7 trên toàn thế giới (chiếm 2,6% thị phần thị trường bảo hiểm thế giới năm 2023). Trong suốt 35 năm hình thành và phát triển, KIDI đã đồng hành, hỗ trợ cung cấp những thông tin, chỉ số quan trọng cho cơ quan quản lý bảo hiểm Hàn Quốc và cung cấp cho thị trường bảo hiểm các dịch vụ thiết yếu, giúp thị trường bảo hiểm nước này phát triển vững chắc, lành mạnh, bền vững. Việc học hỏi và ứng dụng những kinh nghiệm từ Hàn Quốc sẽ là bước đi quan trọng giúp Việt Nam xây dựng một hệ thống cơ sở dữ liệu thị trường bảo hiểm hiệu quả, cũng như nâng cao năng lực định phí bảo hiểm trong nước.

Viện Phát triển Bảo hiểm Hàn Quốc (Korean Insurance Development Institute - KIDI) là một tổ chức phi lợi nhuận, hoạt động dựa trên nguồn tài chính được đóng góp bởi các doanh nghiệp bảo hiểm thành viên, đóng vai trò là trung tâm nghiên cứu, cung cấp các dịch vụ hỗ trợ kỹ thuật cho ngành bảo hiểm. Các chức năng chính của KIDI bao gồm xây dựng, quản trị và vận hành cơ sở dữ liệu thị trường bảo hiểm, đóng vai trò như một nền tảng thông tin trung tâm phục vụ chính phủ, các doanh nghiệp và người tham gia bảo hiểm. Bên cạnh đó, KIDI cung cấp dịch vụ định phí bảo hiểm theo yêu cầu của cơ quan quản lý và các doanh nghiệp, đảm bảo tính minh bạch, khách quan và chính xác trong việc đánh giá rủi ro và xác định mức phí phù hợp. Đồng thời, KIDI thực hiện các hoạt động nghiên cứu và đào tạo về các lĩnh vực chuyên sâu như đánh giá rủi ro, định phí bảo hiểm, và quản lý tổn thất, đặc biệt trong bảo hiểm xe cơ giới. Đội ngũ nhân sự của KIDI bao gồm khoảng 350 người là các chuyên gia trong nhiều lĩnh vực khác nhau như: các chuyên gia định phí (actuary), chuyên gia phân tích dữ liệu thống kê bảo hiểm, chuyên gia công nghệ thông tin, ...

Về hệ thống cơ sở dữ liệu thị trường bảo hiểm của Hàn Quốc, KIDI thực hiện thu thập dữ liệu và cung cấp thông tin cho các bên liên quan như: Chính phủ, các doanh nghiệp bảo hiểm, người tham gia bảo hiểm. Cơ sở pháp lý cho việc thu thập, trao đổi dữ liệu bảo hiểm giữa các doanh nghiệp bảo hiểm và KIDI được quy định cụ thể tại Luật Kinh doanh bảo hiểm. Theo đó, các doanh nghiệp bảo hiểm và KIDI thực hiện ký Thỏa thuận, trong đó nêu rõ phạm vi các dữ liệu trao đổi, tần suất thực hiện cung cấp thông tin, ... Việc trao đổi dữ liệu thông tin được thực hiện theo Nguyên tắc quản lý trao đổi dữ liệu và được tiến hành theo mẫu biểu và lịch trình quy định thông qua nền tảng công nghệ thông tin “inTAS”. Sau khi dữ liệu cung cấp đến được KIDI xác minh sẽ được mã hóa và đưa vào lưu trữ tại hệ thống cơ sở dữ liệu của KIDI.

(Quy trình tích lũy thông tin vào hệ thống cơ sở dữ liệu của KIDI thông qua nền tảng inTAS)

Từ năm 2023 trở về trước, khi nhận được dữ liệu cơ bản (dữ liệu thô) từ các doanh nghiệp bảo hiểm gửi đến, nhân viên KIDI sẽ tiến hành xác minh dữ liệu và thông báo kết quả qua điện thoại. Quá trình xác minh này sẽ mất khoảng 07 ngày kể từ khi nhận được dữ liệu cơ bản đến khi thông báo kết quả. Tuy nhiên, từ năm 2024 đến nay, hệ thống được nâng cấp và cải tạo, việc xác minh dữ liệu được thực hiện tự động. Theo đó, các dữ liệu cơ bản gửi đến được tự động kiểm tra. Đối với những trường hợp phát hiện lỗi, hệ thống sẽ tự động gửi thông báo về lỗi dữ liệu đến đại diện của doanh nghiệp bảo hiểm bằng hình thức email để các doanh nghiệp thực hiện điều chỉnh đến khi nào mức lỗi sai sót ghi nhận được đánh giá bởi hệ thống là dưới 5%. Do khối lượng các dữ liệu thông tin về thị trường bảo hiểm ngày càng lớn, KIDI thực hiện rà soát và mua thêm dung lượng lưu trữ mỗi 5 năm một lần. Như vậy, để đảm bảo vận hành hệ thống cơ sở dữ liệu đòi hỏi cần phải chuẩn bị nguồn lực về tài chính và nhân sự lớn để đảm bảo liên tục cập nhật, lưu trữ thông tin và vận hành được hệ thống cơ sở dữ liệu thị trường bảo hiểm.

Về quy trình thiết lập hệ thống trao đổi dữ liệu mô phỏng nền tảng inTAS, các bước thiết lập cơ bản bao gồm: (1) cài đặt ứng dụng Java 1.8, (2) thiết lập môi trường phát triển tích hợp (IDE) thông qua cài đặt mã nguồn mở Eclipse và tạo lập các file WAR, (3) cài đặt cơ sở dữ liệu Oracle 19c, các công cụ dòng lệnh SQL, thiết lập dữ liệu, (4) cài đặt máy chủ ứng dụng mã nguồn mở Tomcat, kích hoạt máy chủ. Sau khi hệ thống mô phỏng được thiết lập, quy trình vận hành hệ thống bao gồm bước thu thập dữ liệu thô từ các doanh nghiệp bảo hiểm và quy trình xác minh, kiểm tra lỗi dữ liệu đầu vào trước khi mã hóa các thông tin và đưa vào lưu trữ tại cơ sở dữ liệu, cũng như các thao tác bảo trì hệ thống.

Mạng lưới thông tin về bảo hiểm do KIDI thu thập, chuyển đổi và cung cấp được thực hiện thông qua hai nền tảng dữ liệu chính. Thứ nhất, nền tảng inTAS được sử dụng để thu thập các dữ liệu cơ bản (bao gồm thông tin về hợp đồng, tai nạn, chi trả tiền bảo hiểm) từ các doanh nghiệp bảo hiểm đến KIDI. Nền tảng còn lại là “Mạng lưới thông tin bảo hiểm” (Mạng riêng ảo) được sử dụng phục vụ cho việc cung cấp các thông tin đã qua xử lý bởi KIDI theo yêu cầu của các doanh nghiệp bảo hiểm, bao gồm các dữ liệu định phí, thẩm định, trả tiền bảo hiểm, phân tích xu hướng thị trường, phân tích những thay đổi của hợp đồng bảo hiểm, ... Trong số các dịch vụ cung cấp thông tin của KIDI, nổi bật nhất là dịch vụ tra cứu dữ liệu lịch sử xe ô tô đã qua sử dụng dành cho khách hàng cá nhân và hệ thống quản lý bảo hiểm xe cơ giới bắt buộc dành cho cơ quan quản lý. Hệ thống tra cứu dữ liệu lịch sử xe ô tô giúp bảo vệ khách hàng khi thực hiện mua bán xe đã qua sử dụng. Các thông tin có thể tra cứu bao gồm các thông số kỹ thuật, lịch sử sử dụng, lịch sử bồi thường bảo hiểm, lịch sử chuyển đổi quyền sở hữu, biển số, thông tin về các vụ tai nạn đã gặp phải, … Bên cạnh đó, hệ thống quản lý bảo hiểm xe cơ giới bắt buộc giúp Chính phủ quản lý hiệu quả loại hình bảo hiểm bắt buộc này, đồng thời ngăn chặn hoạt động của các xe cơ giới không có bảo hiểm.

(Quy trình vận hành hệ thống quản lý bảo hiểm xe cơ giới bắt buộc)

Về kỹ thuật định phí trong bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm sức khỏe, tại thị trường bảo hiểm Hàn Quốc, KIDI chịu trách nhiệm thu thập, phân tích, xử lý các dữ liệu thu thập từ thị trường và các doanh nghiệp bảo hiểm để đưa ra mức tỷ lệ rủi ro tham chiếu, cung cấp các chỉ số ngành bảo hiểm làm cơ sở để các doanh nghiệp bảo hiểm tham khảo và sử dụng làm dữ liệu cơ bản phục vụ cho công tác định phí, đánh giá rủi ro và các phân tích khác của doanh nghiệp bảo hiểm. Trong số đó, bảng tỷ lệ tử vong (bảng khai thác dữ liệu về tử vong thực tế để cung cấp cơ sở cho việc định phí và quản lý rủi ro trong các sản phẩm bảo hiểm nhân thọ) đầu tiên được thiết lập và sử dụng từ năm 1988, sau 10 lần cập nhật và điều chỉnh, bảng tỷ lệ tử vong ban hành năm 2023 bao gồm 58 loại quyền lợi cố định và 14 loại quyền lợi về bồi thường y tế, giúp xác định mức phí bảo hiểm phù hợp với từng sản phẩm và đối tượng bảo hiểm.

Quy trình định phí được thực hiện theo năm bước: (1) Trích xuất dữ liệu thô và đánh giá mức độ đủ của dữ liệu, (2) Lựa chọn dữ liệu, (3) Tính toán tỷ lệ thô, (4) Điều chỉnh thống kê, (5) Ngoại suy, nội suy và làm mịn dữ liệu. Về phương pháp định phí, điều kiện tiên quyết để tính phí bảo hiểm, đánh giá được mức độ rủi ro là đảm bảo được tính chính xác trong quá trình thu thập, phân tích, xử lý các dữ liệu thống kê. Phương pháp tính phí bảo hiểm thuần được sử dụng theo công thức: Tần suất x Mức độ nghiêm trọng. Đối với bảo hiểm nhân thọ, không áp dụng mức độ nghiêm trọng, chỉ sử dụng chỉ số về tần suất. Phương pháp tính tỷ lệ tổn thất thường được áp dụng trong bảo hiểm chi phí y tế, bảo hiểm tài sản và trách nhiệm, bảo hiểm xe cơ giới, sử dụng theo công thức:

Như vậy, xét về mô hình, KIDI là một tổ chức độc lập theo mô hình thành viên, xây dựng và quản trị, vận hành hệ thống cơ sở dữ liệu, cung cấp thông tin thị trường bảo hiểm và tính phí các sản phẩm bảo hiểm, đánh giá sản phẩm bảo hiểm mới. Công tác quản trị dữ liệu và định phí bảo hiểm của KIDI do lực lượng cán bộ của KIDI trực tiếp thực hiện. Nguồn tài chính để xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu và thực hiện các hoạt động chức năng trên là do các doanh nghiệp bảo hiểm đóng góp, đảm bảo nguồn tài chính đủ lớn và lâu dài. Dựa trên các tư vấn và mô phỏng xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu thông tin thị trường bảo hiểm học tập từ các chuyên gia công nghệ thông tin của KIDI, việc xây dựng hệ thống này đòi hỏi cần nghiên cứu đưa ra một Đề án thận trọng, có sự chuẩn bị lớn về nguồn lực tài chính, các yếu tố kỹ thuật và nhân sự đảm nhiệm vận hành. Đặc biệt, việc trao đổi, cung cấp thông tin giữa các doanh nghiệp bảo hiểm và đơn vị chủ trì thực hiện xây dựng, vận hành hệ thống cơ sở dữ liệu thị trường bảo hiểm, việc sử dụng dữ liệu được cơ quan tính phí tính toán cung cấp cần được quy định rõ tại các văn bản quy phạm pháp luật (Luật, Nghị định, Thông tư) để có cơ sở pháp lý thực hiện. Việc xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu này không chỉ giúp nâng cao chất lượng quản lý và giám sát thị trường bảo hiểm mà còn tạo ra một nền tảng vững chắc cho việc phát triển ngành bảo hiểm trong dài hạn.