Quá trình hình thành và phát triển của Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm
Trải qua hơn 20 năm, cho đến nay Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm (QLBH) đã trưởng thành và phát triển với nhiều giai đoạn lịch sử với cơ cấu tổ chức, tên gọi khác nhau. Quá trình phát triển của Cục QLBH bao gồm các giai đoạn chính như sau:
I. Giai đoạn năm 1992 – 2003: Phòng Quản lý bảo hiểm trực thuộc Vụ ngân hàng và các tổ chức tài chính – Bộ Tài chính.
Chức năng xây dựng chính sách và quản lý Nhà nước được giao cho Vụ Tài chính các ngân hàng và tổ chức tài chính (Vụ TCNH). Cụ thể, Phòng Quản lý bảo hiểm thuộc Vụ TCNH đã được thành lập để thực hiện các nhiệm vụ tham mưu xây dựng chính sách và quản lý Nhà nước trong lĩnh vực bảo hiểm.
Trong giai đoạn này, văn bản quy phạm pháp luật đầu tiên về hoạt động kinh doanh bảo hiểm, Nghị định 100/CP của Chính phủ, đã được ban hành vào ngày 18/12/1993.
Một cột mốc quan trọng khác trong giai đoạn này là sự ra đời của Luật Kinh doanh bảo hiểm. Luật Kinh doanh bảo hiểm số 24/2000/QH10 được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa X, kỳ họp thứ 8 thông qua ngày 09/12/2000 và có hiệu lực từ ngày 01/04/2001.
II. Giai đoạn năm 2003 – 2008: Vụ Bảo hiểm trực thuộc Bộ Tài chính.
Ngày 20/8/2003, Bộ trưởng Bộ Tài chính ký quyết định số 134/2003/QĐ-BTC quy định nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Vụ bảo hiểm. Vụ Bảo hiểm là đơn vị thuộc bộ máy quản lý nhà nước của Bộ Tài chính, có chức năng giúp Bộ trưởng Bộ Tài chính thống nhất quản lý nhà nước về kinh doanh bảo hiểm trong phạm vi cả nước. Lúc này Vụ có 3 đơn vị trực thuộc là Tổ pháp chế, nhóm phi nhân thọ, nhóm nhân thọ với 27 cán bộ công chức.
Trong giai đoạn này, Vụ Bảo hiểm đã tham mưu trình Bộ trình Chính phủ ban hành hàng loạt các văn bản QPPL hướng dẫn Luật kinh doanh bảo hiểm, góp phần hoàn thiện khuôn khổ pháp luật về kinh doanh bảo hiểm. Điển hình, trong năm 2007, Nghị định 45/2007/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật kinh doanh bảo hiểm và Nghị định 46/2007NĐ-CP quy định chế độ tài chính đối với doanh nghiệp bảo hiểm và doanh nghiệp môi giới bảo hiểm đã được Chính phủ ban hành ngày 27/3/2007.
Với những nỗ lực và thành tích đạt được, Vụ Bảo hiểm đã được Nhà nước, Chính Phủ và Bộ Tài chính tặng thưởng nhiều bằng khen và huân, huy chương, bao gồm Huân chương Lao động hạng 3 của Chủ tịch nước (năm 2005).
III. Giai đoạn năm 2009 đến nay: Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm trực thuộc Bộ Tài chính.
Vụ Bảo hiểm được nâng cấp thành Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm vào tháng 2/2009. Ngày 12/2/2009, Bộ trưởng Bộ Tài chính ký Quyết định số 288/QĐ-BTC, sau được thay thế bằng Quyết định số 1313/QĐ-BTC ngày 11/6/2014, quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm. Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm là đơn vị thuộc bộ máy quản lý nhà nước của Bộ Tài chính, có chức năng giúp Bộ trưởng Bộ Tài chính thực hiện quản lý nhà nước đối với lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm trong phạm vi cả nước; trực tiếp quản lý, giám sát hoạt động kinh doanh bảo hiểm và các hoạt động dịch vụ thuộc lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm theo quy định của pháp luật.
Hiện nay, Cục có 7 đơn vị trực thuộc: Văn phòng Cục; Phòng Quản lý, giám sát bảo hiểm phi nhân thọ; Phòng Quản lý, giám sát bảo hiểm nhân thọ; Phòng Phát triển thị trường bảo hiểm; Phòng Quản lý, giám sát môi giới bảo hiểm; Phòng Thanh tra kiểm tra; Phòng Thống kê và thông tin thị trường bảo hiểm và 1 đơn vị sự nghiệp là Trung tâm Nghiên cứu và Đào tạo bảo hiểm với 99 cán bộ công chức, viên chức, nhân viên.
Tập thể và cán bộ Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm không ngừng phát huy truyền thống của đơn vị, tích cực, chủ động và sáng tạo trong công tác quản lý và giám sát trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm. Các cột mốc quan trọng mà Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm đạt được trong thời gian qua bao gồm:
Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật kinh doanh bảo hiểm số 61/2010/QH12 được Quốc hội thông qua ngày 24/11/2010 tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khoá XII, và chính thức có hiệu lực vào ngày 1/7/2011.
Về xây dựng, tăng cường tổ chức và đội ngũ cán bộ, tháng 6/2009, Trung tâm nghiên cứu và đào tạo bảo hiểm được thành lập theo quyết định số 1379/QĐ-BTC ngày 2/6/2009 của Bộ Trưởng Bộ Tài chính. Đây là đơn vị sự nghiệp trực thuộc Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm, có chức năng tổ chức thực hiện các hoạt động nghiên cứu khoa học và đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về bảo hiểm và thị trường bảo hiểm.
Với những thành tích, kết quả đạt được, năm 2011 Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm đã có vinh dự được Chủ tịch nước trao tặng Huân chương lao động hạng nhì.